Bewoners krijgen en nemen steeds vaker de ruimte om zelf zaken in de straat, buurt of wijk te regelen. De regie ligt niet langer automatisch bij de woningcorporatie of de gemeente. Het is de bewoner zelf die regelmatig de touwtjes in handen neemt. Onderzoekers Ward Rauws, Ruben Bouwman en George de Kam van de Rijksuniversiteit Groningen laten zien dat er grote variatie aan bewonersinitiatieven bestaat. In hun rapport Wie is aan de buurt? wordt ook duidelijk dat zij één doel delen: het versterken van het contact tussen bewoners. Daarnaast blijken enthousiasme en waardering vanuit professionals een grote steun te zijn voor bewonersinitiatieven.
In opdracht van woningcorporatie Accolade analyseerden de onderzoekers 82 bewonersinitiatieven in Drachten, Franeker, Heerenveen, Joure en Sneek. Daarbij keken zij naar de beweegredenen van initiatiefnemers. Ook onderzochten zij de wijze waarop initiatieven zijn georganiseerd en welke ondersteuning ze graag krijgen. Vervolgens bekeken zij hoe woningcorporaties hiermee kunnen omgaan. En wat dit vraagt van de corporatie en van haar medewerkers.
Verscheidenheid vraagt om maatwerk
Het onderzoek naar de bewonersinitiatieven levert een divers beeld op. De Friese initiatieven verschillen onder andere in thema, omvang, deelnemers, bestaansduur en bereik. Een belangrijke conclusie is dan ook dat het ondersteunen van bewonersinitiatieven om maatwerk vraagt. Niet ieder initiatief zit op hulp te wachten. Ook verschillen hun behoeften. Het ene initiatief is op zoek is naar een beschikbare ruimte of materialen. Het andere initiatief heeft vooral een financiële bijdrage nodig.
Enthousiasme en waardering van professionals
Wat blijkt voor alle initiatieven belangrijk? Dat is dat professionals enthousiasme en waardering uitspreken naar de initiatiefnemers, medebewoners en andere professionals. Dit vergroot het zelfvertrouwen van de bewoners. Ook draagt het bij aan de betrokkenheid voor hun initiatief vanuit de omgeving.
Het rapport beschrijft mogelijke rollen en aandachtspunten voor professionals. Dit biedt corporaties handvatten om in te spelen op de verschillende behoeften van actieve bewoners en hun initiatieven.
Sleutelrol voor ‘grenswerkers’
Ondanks de grote verschillen tussen initiatieven, hebben de meeste één thema gemeen: ze willen graag het contact tussen bewoners versterken. Ook corporaties willen graag een verbonden buurt. Grenswerkers vervullen een sleutelrol bij het ondersteunen en stimuleren van bewonersinitiatieven. Dit zijn medewerkers die direct contact hebben met bewoners. Grenswerkers hebben een netwerk en kennis van wat speelt in de wijk. Hiermee kunnen zij actieve bewoners bij elkaar brengen en initiatieven bekender maken. Zo krijgen de initiatiefnemers openlijk waardering. Ook raken andere bewoners wellicht enthousiast om een initiatief te starten.
Samen optrekken
Tot slot kunnen woningcorporaties de krachten bundelen. Bijvoorbeeld door kennis en ervaringen te delen met andere partijen in de wijk, zoals welzijnsorganisaties en gemeenten. Hierbij is opnieuw de rol van grenswerkers van belang. Zij kunnen de vertaalslag maken tussen de werkwijze van bewoners en de taal en denkwijze van professionele organisaties.