Hij kan niet wachten om dit profiel te bespreken met dorpsondersteuners in het hele land. ‘De dorpsondersteuner kan bij uitstek de cohesie in een dorp  of wijk bevorderen’, vindt Rob. ‘De dorpsondersteuner helpt ons om meer voor elkaar te zorgen en dat is dé uitdaging van deze tijd.’

Waar komt jouw betrokkenheid bij zorg in het dorp vandaan?
'In mijn werkend leven als huisarts in Ysselsteyn was ik een echte dorpsdokter. Ik voelde me onderdeel van de gemeenschap waarin ik woonde en werkte. Zo was ik vanaf het begin betrokken bij de oprichting van ’t Zorghuus, een burgerinitiatief voor kleinschalig wonen in het dorp. Ouderen met dementie en mensen met een verstandelijke of meervoudige beperking kunnen dankzij ’t Zorghuus in de vertrouwde dorpse sfeer blijven wonen. Prachtig dat zo’n initiatief van een aantal bewoners zorgt dat mensen in het dorp kunnen blijven wonen. Tot 2020 was ik als vrijwilliger voorzitter van het bestuur. Het verbaast me wel dat een dergelijk project geen navolging heeft gekregen in de rest van Nederland.'

Wat wil je bereiken voor de dorpsondersteuners?
'Dat heeft te maken met opleidings- en ontwikkelingstraject voor praktijkmanagers in de huisartsenpraktijk. Uit mijn eigen werk als huisarts kende ik het belang van een goede manager in de huisartsenpraktijk. We merkten dat het opleiden van mensen vanuit de zorg de beste managers opleverde. Een willekeurige manager loslaten op de praktijk - zonder dat die de zorg kende - werkte niet. Zo waren we bezig om een nieuw beroep te beschrijven praktijkmanager in de reguliere huisartsenpraktijk. Dat bestond nog niet. We maakten functiebeschrijvingen en een leergang. Uiteindelijk is het een erkende functie geworden", die is opgenomen in het registratiesysteem van de zorgverzekeraars. Via onze leergang zijn inmiddels zo’n 1000 praktijkmanagers opgeleid.
Bij dorpsondersteuners zie ik een parallelle ontwikkeling. De functie is er inmiddels op veel plekken maar wordt heel verschillend ingevuld. Er is nog weinig verbinding en uitwisseling tussen dorpsondersteuners over de inhoud van hun functie en de kwaliteitseisen. Ik vind het belangrijk om dorpsondersteuners daar zelf een belangrijke stem in te geven.'

Is er een dorpsondersteuner in Ysselsteyn?
'Ja, we hebben een dorpsondersteuner. Maar dat heeft best lang geduurd. Vanuit de Dorpsraad is er in 2015 al een werkgroep Maatschappelijke Ondersteuning Ysselsteyn (MOY) opgericht. Die constateerde dat er in het dorp weliswaar veel maatschappelijke cohesie is, maar dat de samenwerking tussen organisaties en mensen beter kan. Dat zou een belangrijke taak voor een dorpsondersteuner zijn, vond de werkgroep. Het verbinden van mensen en het versterken van het vermogen om 'voor onszelf te zorgen'.

De gemeente dacht in eerste instantie dat een dorpsondersteuner niet nodig was, omdat er al een wijkcoördinator was vanuit de thuiszorg. Na een conferentie in het dorp waar de verschillende taken en rollen verhelderd zijn, is het gelukt om draagvlak en financiering voor de dorpsondersteuner rond te krijgen. De gemeente Venray, de Rabobank en ’t Zorghuus dragen alle drie bij voor een periode van drie jaar. In juni 2020 is onze dorpsondersteuner aan de slag gegaan.'

En hoe bevalt het?
'Heel erg goed! De dorpsondersteuner is in het dorp ingebed. Er is een sterke verbinding met de werkgroep MOY. We zien dat de leefgemeenschap daardoor wordt versterkt. En dat is na bijna drie jaar ook te zien in de gemeentelijke cijfers over het gebruik van de Wmo. Berekeningen van de gemeente Venray laten zien dat gemiddeld voor de hele gemeente het gebruik van de Wmo met 23 procent is gestegen in de periode van 2018 tot en met 2022. In dezelfde periode daalde het gebruik in Ysselsteyn met 1 procent, terwijl in (qua inwonersaantal) vergelijkbare dorpen een stijging van 30 procent of meer te zien is. Als Ysselsteyn met het gemiddelde van de gemeente zou zijn meegestegen, betekent dit dat in 2022 een bedrag van 65.000 euro is bespaard!

Natuurlijk gaat het niet alleen om de besparing. We zien dat we als dorp, net als bij ’t Zorghuus, veel samen kunnen oplossen. Dat geeft saamhorigheid en zelfvertrouwen. En het zorgt ook voor een positievere relatie met gemeente en provincie. Een conclusie die ik vond in een artikel in de Limburger over het naburig dorp America, waar een vergelijkbare ontwikkeling heeft plaatsgevonden.'

Wat vind je belangrijk bij de doorontwikkeling van dorpsondersteuners?
'De inbedding in de gemeenschap is enorm belangrijk. In Ysselsteyn is dat de werkgroep MOY van de Dorpsraad. Op andere plekken is dat de zorg- of dorpscoöperatie. De dorpsondersteuner is niet het verlengde van de Wmo, maar de handen en voeten van de dorpsgemeenschap. Zij helpt het dorp uit te vinden wat we zelf kunnen. Er is daarom ook geen eenduidig recept voor een dorpsondersteuner. Elk dorp is anders, dus de invulling verschilt.

Ik gun dorpsondersteuners dat ze samen aan hun ontwikkeling kunnen werken; een functieprofiel, kwaliteitseisen, intervisie. Dan groeit de invulling van hun beroep van onderop. Vanuit de VKKL en NLZVE  willen we deze ontwikkeling graag ondersteunen en mogelijk ook een opleiding voor nieuwe dorpsondersteuners ontwikkelen. Het is een functie met enorm veel impact. Juist in deze tijd waarin we zien dat de professionele zorg het steeds moeilijker heeft. Samen zorgen is het devies en een dorpsondersteuner kan daar enorm bij helpen.'